تصور نکنید که یوگای بارداری(Prenatl Yoga)، قربانی کردن بدن مادر برای راحتی فرزندش است، بلکه تمرین یوگا برای مادران باردار، گرامی شمردن یکی بودن مادر و فرزند است؛ آماده کردن بدن مادر، و تقویت قدرت و انعطاف آن، تا بتواند با همکاری فرزندش، بارداری و زایمان آرام، با اعتماد و با کنترلی را تجربه کند.

بارداری از 9 ماه، در واقع سه دوره سه ماهه تشکیل شده که در هر کدام از این دوره ها، وضعیت های خاصی برای بدن مادر مفید هستند که بعضی از آنها در کاهش ناراحتی های احتمالی مادر مفیدند و بعضی دیگر به مادر کمک می کنند تا برای لیبر(Labor) و زایمان قوی شود. بعضی روزها ممکن است حرکت خاصی حس فوق العاده ای داشته باشد و روزهای دیگر ممکن است همان حرکت اصلا حس خوشایندی نداشته باشد. مهمترین جنبه یوگای بارداری همان چیزی است که در سایر شیوه های یوگا نیز تمرین می شود: اصل آهیمسا یا عدم خشونت به خودتان و دیگران. آهیمسا در تمرین بارداری بدان معناست که به بدن اجازه دهید تا فقط کارهایی را انجام دهد که حس خوبی دارند. این موضوع در یوگای بارداری مهمتر است چراکه جنین در حین رشد، وضعیتش را مرتب تغییر می دهد و زمانهایی وجود دارند که وضعیت های خاصی می توانند برای پوزیشن جنین مساعد نباشند. اینکه بدن را مجبور کنیم تا حرکاتی را انجام دهد که قبلا قادر به انجام آنها بوده، یا در سمت دیگر به سادگی انجام می شوند؛ برای خانم باردار نامناسب است و میتواند در بدن وی آسیب ایجاد کند.

یوگای وینیاسا، پیوند حرکات بدن و تنفس است و مهمتر از آن، حرکت مداوم انرژی در بدن. حرکت بدن و تنفس یکی، به هم پیوسته، جاری و همگام هستند. وقتی تمرین کننده یوگا، یاد می گیرد تا نفس و حرکات بدن را با هم مرتبط کند، انرژی ای ایجاد می کند که به طور قدرتمندی او را به وجودش مرتبط می کند.

ما هنگام درد یا ترس معمولا نفسمان را حبس می کنیم. ارتباط حرکت و نفس در زایمان بسیار مهم است چرا که همه ما تمایل داریم تا در ترس شدید نفسمان را حبس کنیم و همه ماهیچه ها حتی آنهایی که کار نمی کنند را منقبض کنیم و هر حرکت رو به جلو را متوقف کنیم. یوگای وینیاسا آموزش میدهد که حتی موقعی که ماهیچه ها در تقلا هستند، حرکت و نفس می توانند وجود داشته باشند و وقتی خانم باردار بتواند در لیبر(Labor)، بدن و نفسش را مرتبط کند، تجربه ای زیبا، با اعتماد و با کنترلی خواهد داشت. مادر می تواند درد و ترس را با این ارتباط نفس و بدن رها کند. با ایجاد ارتباط حرکت و نفس و تقویت آن، مادر می تواند به بدن خودش و فرزندش کمک کند تا در زایمان پیش بروند. یادگیری یوگای وینیاسا در بارداری، می تواند به مادر این توانایی را بدهد که در لیبر(Labor) حرکت پیوسته انرژی در بدنش را حس کند، از حرکت فرزندش استقبال کند، آن را با نفسش مرتبط کند و اجازه دهد تا حرکت افزایش یابد و بدین صورت تجربه زایمان وجد آمیز و با قدرتی داشته باشد.

نفس زندگی است. در طول بارداری، خانم ها دگرگونی های زیادی از نظر فیزیکی، عاطفی و ذهنی تجربه می کنند که در آن این فرصت بینظیر را دارند تا برای مدت کوتاهی با انسان دیگری به طور فوق العاده نزدیکی ارتباط داشته باشند. این زندگی درون بدن مادر به طور پیوسته رشد و تغییر می کند. این نفس مادر است که این رشد را ممکن می سازد و آن را تقویت می کند، و زندگی درونش را تغذیه می کند. نفس، مهمترین جنبه خلق یک انسان دیگر است.

یوگای وینیاسا به خانمها آموزش می دهد تا به نفس اجازه دهند محرک حرکاتشان باشد. حرکات و نفس را همگام کنند تا اجازه دهند این انرژی زندگی بخش درون بدن خود و فرزندشان حرکت کند. این حرکت، پیوسته است و به مادر یادآوری می کند حتی زمانی که ماهیچه ها در تقلا هستند، می تواند حس کند که قدرتش افزایش می یابد و می تواند نفس و انرژی را در بدنش سیال نگه دارد، و آن قسمت هایی از بدن که کار نمی کنند را رها کند و اجازه دهد تا استراحت کنند. با تمرین یوگای وینیاسای بارداری، به مادر یادآوری می شود که حتی وقتی در بدن سکون وجود دارد، حرکت نیز هست، حرکتی که بدن های ما را با ذهن و روحمان متصل می کند.

خانم هایی که به طور منظم یوگای بارداری انجام می دهند، تجربه زایمان سریع تر و کم درد تری دارند.

قطعا استثنائات و شرایطی وجود دارد که طول و شدت لیبر(Labor) را افزایش می دهد ولی همبستگی یوگا و تجربه زایمان آنقدری زیاد است که نمی توان آن را نادیده گرفت و شانس انگاشت.

در مطالعه ای در تایلند، تاثیر یک برنامه یوگای بارداری روی راحتی مادر، درد لیبر(Labor) و خروجی های زایمان بررسی شد. گروهی رندوم از 74 خانم باردار که بارداری اولشان بود، انتخاب شدند که به دو گروه تقسیم شدند. گروهی که قرار بود یوگا کنند و گروهی که بدون تمرین یوگا فقط شرایطشان بررسی می شد. برنامه یوگا شامل 6 جلسه 1 ساعته یوگا در هفته های خاص باداری بود. در این آزمایش از ابزار متفاوتی استفاده شد تا راحتی مادر، درد لیبر(Labor) و خروجی های زایمان سنجیده شود. گروهی که تمرین یوگا انجام می دادند، سطح بالاتری از راحتی را در لیبر(Labor) و 2 ساعت بعد از آن تجربه کردند و گزارش دادند که نسبت به گروهی که یوگا نکردند، درد زایمان کمتری داشتند. در هر دو گروه، با پیشروی لیبر(Labor)، درد و ناراحتی افزایش پیدا کرد و در این زمینه فرقی بین دو گروه وجود نداشت، همچنین میزان استفاده از پتیدین(pethidine)، پیشروی لیبر(Labor) ، یا امتیاز آپگار نوزاد هم در یک و پنج دقیقه تفاوتی نداشت. ولی گروهی که یوگا کار کرده بودند، مرحله اول لیبر(Labor) کوتاه تری داشتند ، همینطور کل طول لیبر(Labor) آنها نیز کوتاه تر بود.

فواید وینیاسا یوگای بارداری:

- تمرکز و ارتباط با نفس به مادر اجازه می دهد که از ریتم بدنش فایده ببرد و به جای مبارزه با آن، با این ریتم کار کند.

- یوگا ظرفیت ریه را افزایش می دهد و به مادر اجازه می دهد تا نفس های طولانی تر و عمیق تری بکشد تا به خودش و جنین اکسیژن برساند، حس انقباضات زایمان را نیز کوتاه تر و در نتیجه قابل مدیریت تر می کند. در کلاس یوگا، مادر تشویق می شود که نه تنها نفسش را نگه ندارد و بدنش را منقبض نکند، بلکه عمیق تر و دقیقا در جای تنش نفس بکشد. وقتی که مادر منقبض است انقباضات زایمان می توانند شدید تر به نظر برسند.

- مادرانی که یوگای بارداری انجام میدهند، استقامت بالاتری دارند(مخصوصا وقتی سبک هایی مثل وینیاسای بارداری انجام می دهند که قدرت و انعطاف را در کنار تمرکز روی نفس و رها کردن تنش ها افزایش می دهد)؛ بنابراین می توانند زایمان را مدت طولانی تری بدون مسکن بگذرانند. معمولا داروی ضد درد، سرعت لیبر(Labor) را کاهش می دهد.

- یوگای بارداری اندورفین یا هورمون های حس خوب ترشح می کند، و مادر به حس کردن آنها با تمرین یوگا عادت می کند. در لیبر(Labor) همین هورمون ها ترشح می شوند و وقتی مادر قبلا حس آنها را با انجام یوگا تجربه کرده، هنگام لیبر(Labor) می تواند آنها را بهتر شناسایی کند.

- تمرین کردن ریلکسیشن در انتهای کلاس یوگا، به خانم ها این اجازه را می دهد که با آنچه بدنشان موقع رهایی و بی تنشی حس می کند، آشنا شوند. همچنین به آنها این تمرین را می دهد که در لحظه و متمرکز باقی بمانند.

- یوگا ساختار رحم را متعادل نگه می دارد، در نتیجه رحم بالانس می شود و جنین در وضعیت بهتری قرار می گیرد.

با نزدیک شدن به زایمان، مادران فواید فیزیکی و ذهنی تمرین یوگای بارداری را بیشتر حس می کنند. در بیشتر شرایط، مادرانی که به طور مرتب یوگای وینیاسای بارداری انجام داده اند، راحتی بیشتری در طول دوران بارداری دارند، زایمان های سربعتری و قابل تحمل تری دارند، کمتر به مداخلات پزشکی نیاز دارند و بعد از زایمان سریعتر بهبود می یابند.

نویسنده: جنیفر مور
ترجمه: نُوید عطرچین